Tôi và Ta
Tặng Trịnh
Thống
Trong một ổ
cây xanh và cỏ mướt:
Làng tôi mà
đã mấy năm trời
Tôi chưa
từng thấy lại và tôi
Muốn trở
lại sống như ngày trước.
Hoặc những
ngày trơn, không ký ức,
Buổi mai,
trưa, chiều tối và khuya
Gần những
người mộc mạc và chia
Với họ thú
vui không chừng mực;
Hoặc những
ngày đầy giọng ca, tiếng hát
Của gái quê
lẫn khuất dưới ngàn dâu,
Của mục
đồng sung sướng cỡi bầy trâu
Theo bờ
suối buổi trời êm và mát;
Hoặc
những ngày nặng nề, (nhưng may thay
Phần
ít!) Người nhà nông tiều tụy ngắm mây xa,
Van vái
trời cho nồm thổi, mưa sa
Để thoát
nạn đồng khô và cỏ cháy,
Mỗi khi
nhắc đến làng tôi, tôi nhớ
Cảnh êm
đềm của cuộc dân sinh:
Trăng
rằm lên, những cô gái xinh xinh
Vai gánh
nước, miệng nhai trầu, lòng hớn hở.
Phải
những phút hoàng hôn, buồn, tôi nhớ
Đến làng
tôi và đến nhà tôi
Tôi ước
mong sao được suốt đời
Nơi quê
ấy với dân quê cùng ở.
Nhưng có
lúc ta muốn ra đi, đi xa, đi mãi,
Đi,
-không bao giờ trở lại-,
Trên
đường đời dù khấp khểnh chông gai,
Dưới gầm
trời mặc mưa dầu, nắng dãi.
Đi để
đi, không mục đích,
Miễn là
không thấy lại hai lần
Những
cửa nhà, đồng ruộng, đám nhân dân
Quá điềm
tĩnh, quá ư tịch mịch.
Ta muốn
ra đi, vừa đi vừa hát
Như
người điên. Nhưng nào có điên!
Chí hướng
ta, nếu ta có, là sống liên miên
Trên quả
đất hẹp, dưới bầu trời to tát.
Bạn ta, vì
gia đình mạt sát,
Sống tầm
thường giữa mẹ, vợ và con.
Tẩm bổ thân
bằng thức ngọt, thức ngon...
Tinh thần
lấm vì dăm pho sách nát.
Ta muốn lôi
bạn ta đi, đi mãi,
Băng núi,
vượt sông, không sợ hãi,
Không quan
tâm đến sự sống ngày mai:
Cứng lý
rằng trời sinh cỏ để nuôi voi.
Lắm lúc ta
giận bạn ta u mê quá ngán:
Thích mặc
áo hoa, ăn cơm sang, đi đường phẳng
Và nuôi to
những nguyện vọng tầm thường,
Sát đất.
Ôi! Nghĩ đến bạn, ta thương
Và khinh
bỉ. Phải, ta thương và khinh bỉ
Bạn ta:
Suốt một đời chỉ
Đọc những
sách thường và biết
Đâu sách
Tạo vật nhiệm mầu! Ta, ta quyết
Quên những
bài ta học từ xưa
Những câu
mà ngày trước ta say sưa...
Ta quên hẳn
đi để màn óc ta mới mẻ,
Cổi lớp
quặng xưa, trở nên trong và trẻ
Dễ đồng
thanh với cảnh trí bầu trời:
Rừng sâu,
bể thẳm, cây đẹp, hoa tươi.
Ta sẽ đứng
đỉnh núi cao quanh năm tuyết phủ,
Hoặc gành
đá xa quanh năm sóng vỗ,
Hát bài vô
tư lự, bài ca tụng đấng Chí Linh
Mà gió khẽ
đưa lên tận khoảng mông Mênh.
Tạo hóa
sinh Ta. Ta sống vui cùng Tạo hóa.
Vật chất:
Hư vô. Chẳng cóc gì quí cả
Ngoại linh
hồn sáng suốt và trẻ trung
Bỏ Thời
gian mà sống mãi với Vô cùng.